De gemeente Nissewaard heeft ruim 100 km2 openbare ruimte in beheer. In die ruimte vindt een groot aantal activiteiten plaats zoals wonen, werken en recreëren. Daarnaast beschikt de gemeente Nissewaard over 247 accommodaties (peildatum 1 juli 2017) in de openbare ruimte. Al deze kapitaalgoederen dienen te worden onderhouden en aan het einde van hun levensduur te worden vervangen. Gelet op de duurzaamheid van de kapitaalgoederen is continue budgettaire bewaking van middelen noodzakelijk.
Deze paragraaf, in combinatie met de onderliggende beleids-, onderhouds- en beheerplannen, geeft een terugblik op het onderhoud van de kapitaalgoederen in 2017.
Per ultimo 2017 betrof het de onderstaande kapitaalgoederen:
Kapitaalgoed | Aantal | Gebruiksgroep |
Accommodaties | 56 | Onderwijs |
Riolering | 428 km | Vrijverval riolering |
Wegen | 2.931.000 m2 | Elementenverharding |
Civieltechnische kunstwerken | 300 | Bruggen / viaducten |
Openbare verlichting | 16.200 | Lichtmasten |
Water | 60.513 m1 | Watergang |
Groen | 4.825.000 m2 | Openbaar groen |
Spelen | 266 | Speelplaatsen |
Verkeer | 19 | Verkeersregelinstallaties |
Het beleidskader
Voor het opstellen van de beleids- , meerjaren onderhouds-, en beheerplannen wordt het kader gevormd door de volgende regelgeving:
- Het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) gemeenten
- De Financiële verordening gemeente Nissewaard, 2015
- De Nota Activabeleid, 2015
Uitvoeringsprogramma I en II
- Kadernota Accommodatiebeleid, 2013
- Uitvoeringsprogramma I Accommodaties, 2013
- Uitvoeringsprogramma II Accommodaties 2014-2018, 2015
- Integraal Beheerplan Openbare Ruimte (IBOR), 2014
Voor de accommodaties wordt gebruik gemaakt van meerjaren onderhoudsplannen. Voor het beheer van de openbare ruimte is in 2014 is gestart met het actualiseren van beheerplannen voor de gemeente Nissewaard.
In onderstaand overzicht wordt weergegeven wat de stand van zaken is met betrekking tot de meerjaren onderhoudsplannen en de actualisatie van de beheerplannen.
Overzicht beleids-, meerjaren onderhouds- en beheerplannen begrotingsjaar 2017:
Meerjaren onderhoudsplannen/ | Jaartal vaststelling | Jaartal actualisatie | Financiële vertaling | Achterstallig onderhoud |
Accommodaties | 2017 | Jaarlijks | Ja, vaststelling 2017 | Deels* |
Integraal Beheerplan Openbare Ruimte (IBOR) | 2014 | 2019 | Niet van toepassing | Niet van toepassing |
Riolering & Stedelijk water | 2016 | 2021 | Ja | Nee |
Wegen | 2015 | 2019 | Ja | Nee |
Civieltechnische kunstwerken | 2015 | 2019 | Ja | Deels |
Openbare verlichting | 2015 | 2019 | Ja | Nee |
Spelen | 2016 | 2020 | Ja | Nee |
Groen | 2018 | 2021 | Ja | Nee |
Verkeer (VRI) | 2017 | 2021 | Ja | Nee |
Beschoeiingen | 2018 | 2021 | Ja | Nee |
* Het achterstallig onderhoud is opgenomen in de meerjaren onderhoudsbegrotingen en de uitvoering
wordt procesmatig aangepakt. De beschikbare middelen zijn niet toereikend om ook al het esthetische
onderhoud uit te voeren. De verplichte wet- en regelgeving is wel geborgd in de huidige meerjaren
onderhoudsbegroting.
De kerntaak van de afdeling Accommodaties is het in stand houden, beheren en exploiteren van het maatschappelijk vastgoed. Daarnaast wordt in het kader van het portefeuillemanagement actief gestuurd op een betere aansluiting van de vraag op het aanbod binnen de gehanteerde beleidskaders.
De gemeente Nissewaard heeft 247 accommodaties in beheer.
De vastgoedportefeuille is geen statisch geheel. De dynamiek wordt bepaald door eventuele (nieuwe) beleidskeuzes nu en in de toekomst op het gebied van sport, welzijnswerk, onderwijs e.d., waarbij het vastgoed een (beleids)ondersteunende functie heeft of bijvoorbeeld wordt ingezet ter ondersteuning van het ambtelijk apparaat.
Specifiek beleidskader
In 2013 heeft de Raad de Kadernota Accommodatiebeleid vastgesteld. Hierin zijn de kaders benoemd voor het verwerven, beheren, afstoten van gebouwen en het verlenen van facilitaire diensten in gebouwen en op terreinen.
Een belangrijk uitgangspunt is dat het hebben van accommodaties geen doel op zich is voor de gemeente, maar een middel ter ondersteuning van beleidsdoelstellingen en wettelijke taken. Veel beleidsdoelstellingen zijn gerelateerd aan gebruiksfuncties, zoals sport, welzijn, cultuur e.d. Indien een accommodatie hier niet aan voldoet, zal dit leiden tot een strategische heroverweging. Daarnaast is een belangrijk uitgangspunt de integrale beheerkosten zo laag mogelijk te houden.
Onderhoud kapitaalgoederen
Onderhoud kapitaalgoederen wordt binnen deze paragraaf gesplitst in twee componenten:
- Onderhoud kapitaalgoed opstallen;
- Onderhoud kapitaalgoed sportterreinen.
1. Onderhoud kapitaalgoed opstallen
In onderstaand overzicht wordt per gebruiksgroep weergegeven welke accommodaties hier onder meer onder vallen en hoe het beheerplan voor 2017 is ingevuld:
(bedragen x € 1.000)
Portefeuille per gebruiksgroep | Accommodaties | Meerjaren onderhoudsplan* | Budget 2017 | Realisatie 2017 |
Onderwijs | Schoolgebouwen waarvan 5in eigendom van de gemeente | De onderwijs accommodaties voldoen aan de geldende wettelijke verplichtingen. | 266 | 213 |
Binnensport | Sporthallen, sportzalen en/of gymnastieklokalen en het Rivierabad | De binnensport accommodaties voldoen aan de geldende wettelijke verplichtingen. | 938 | 860 |
Buitensport | Opslagcontainers en opstallen zoals kleedkamers | De buitensport accommodaties voldoen aan de geldende wettelijke verplichtingen. | 104 | 140 |
Sociaal culturele objecten | Wijkaccommodaties, | De sociaal culturele objecten voldoen aan de geldende wettelijke verplichtingen. | 131 | 247 |
Bijzondere objecten | Kerktorens, volkstuinen, het gemaal, de aula en de baarhuisjes van de begraafplaatsen, de lift en de roltrap in het centrum, muziektenten, molen | De bijzondere objecten voldoen aan de geldende wettelijke verplichtingen. | 183 | 199 |
Bedrijfs-ruimten/ commercieel | Boekenberg-horeca unit, de ruimtes in de plint, ruimtes in het voormalig GGD pand gelegen aan de Van Hogendorpstraat, winkelruimten en kantoorruimten o.a. aan de Voorstraat en Noordeinde, het pand aan de A. van der Nootstraat (o.a. voormalig Milieuhuis), ruimtes in het voormalige gemeentehuis Abbenbroek | De bedrijfsruimten/het commercieel vastgoed voldoen aan de geldende wettelijke verplichtingen. | 236 | 208 |
Parkeervoor-zieningen | Stadhuisgarage, Kopspijker, Kolkpleingarage, Cityplaza en diverse fietsenstallingen | De parkeervoorzieningen voldoen aan de geldende wettelijke verplichtingen. | 285 | 107 |
Werk-gebouwen | Stadhuis, het Elementenhuis, de rayons en opslagloodsen van stadsbeheer | De werkgebouwen voldoen aan de geldende wettelijke verplichtingen. | 160 | 198 |
Woningen | Woningen Noordkade en Voorstraat, Zinkseweg | De woningen voldoen aan de geldende wettelijke verplichtingen. | 0 | 11 |
Onderhoud overig | Aanschaf lampen, bestellen sleutels, etc. | N.v.t. | 40 | 0 |
Onderzoek/ | Huurmutaties, onderzoeken, etc. | 0 | 58 | |
Contracten piket accommo-daties | Contracten piket accommodaties | 15 | 0 | |
Totaal | 2.358 | 2.241 |
- Het planmatig -, preventief - en correctief onderhoud is voor planperiodes van 10/25/50 jaar gebudgetteerd in een meerjaren onderhoudsbegroting (MJOB), welke jaarlijks wordt geactualiseerd;
- Bij een onderschrijding van het jaarlijkse beschikbare onderhoudsbudget in de gemeentelijke financiële begroting wordt het overschot van dat jaar gestort in de reserve onderhoud. Bij een overschrijding van het jaarlijkse beschikbare onderhoudsbudget in de gemeentelijke financiële begroting wordt het tekort van dat jaar ontrokken uit de reserve onderhoud. Aan deze systematiek ligt altijd een meerjaren onderhoudsplan ten grondslag, zodat nooit een overuitputting van de reserve onderhoud plaatsvindt;
- De budgetten zijn naar boven afgerond.
2. Onderhoud kapitaalgoed (sport)terreinen
Voor het totale onderhoud was in 2017 een budget beschikbaar van € 325K. In de onderstaande tabel is het beschikbare budget afgezet tegen de werkelijke realisatie.
(bedragen x € 1.000)
Portefeuille per gebruiksgroep | Accommodaties | Meerjaren onderhoudsplan* | Budget 2017 | Realisatie 2017 |
Sportvelden en -terreinen | Voetbal-verenigingen, tennisvelden, etc. | De voetbalverenigingen, tennisvelden, etc. voldoen aan de geldende wettelijke verplichtingen. | 325 | 289 |
Totaal | 325 | 289 |
In 2017 is er een MJOB opgesteld voor de het onderhoud van de (sport)terreinen. Er is een analyse gemaakt hoe de MJOB zich verhoudt tot de staat-C, waarna deze vervolgens op elkaar zijn uitgelijnd. Het kalenderjaar 2018 zal gebruikt worden om de MJOB te implementeren en af te stemmen op de beschikbare onderhoudsbudgetten.
Onderwijsaccomodaties
De gemeente Nissewaard heeft binnen de gemeentegrenzen 56 onderwijsgebouwen. Hiervan zijn er 5 in eigendom van de gemeente. De overige gebouwen vallen onder het juridisch eigendom van de schoolbesturen, waarbij de gemeente het economisch claimrecht heeft. De gemeenten dienen wettelijk zorg te dragen voor voldoende en adequate huisvesting voor de scholen.
Onderhoud van de schoolgebouwen voortgezet onderwijs behoorde tot 1 januari 2005 tot de zorgplicht van de gemeente. Vanaf 2005 ontvangen de betreffende schoolbesturen in het voortgezet onderwijs de vergoeding voor het onderhoud van de schoolgebouwen echter rechtstreeks vanuit het Rijk. Vanaf 1 januari 2015 is de gemeente eveneens niet langer verantwoordelijk voor buitenonderhoud en aanpassingen aan de gebouwen in het primair- en speciaal onderwijs. Voor de 5 eigendomsscholen van de gemeente staan de schoolbesturen hun materiële instandhoudingbudgetten in de vorm van een bruikleenvergoeding af aan de gemeente Nissewaard. De afdeling Accommodaties is voor deze scholen verantwoordelijk voor het beheer en de exploitatie. Voor alle 5 scholen zijn MJOB’s opgesteld.
Het doel voor 2017 was om efficiënt beheer te voeren op het meerjaren onderhoud, dat wil zeggen het planmatig borgen en laten uitvoeren van het onderhoud binnen gestelde budgetten. Verder dient rekening te worden gehouden met de (nieuwe) gemeentelijke rol; de controle op het inzetten van de onderhoudsmiddelen door de schoolbesturen vanuit de lumpsum en het overleg met schoolbesturen over mogelijke renovatie in meerjarenperspectief.
Naast accommodaties bestaat de openbare ruimte uit een aantal kapitaalgoederen, die erg belangrijk zijn voor het welzijnsgevoel van de inwoners.
Wettelijk kader
Er bestaat geen specifieke wet die bepaalt hoe de openbare ruimte beheerd moet worden. Wel bestaat er een ‘zorgplicht’ per beheerdiscipline en heeft de gemeente met wet- en regelgeving te maken vanuit het rijk en de provincie. De ‘zorgplicht’ is vastgesteld in het Burgerlijk Wetboek en stelt eisen aan technische veiligheid. De wet regelt in algemene zin wanneer een rechtspersoon aansprakelijk gesteld kan worden voor schade. Voor de openbare ruimte betekent dit dat de gemeente moet kunnen aantonen regelmatig onderhoud te plegen en de technische staat van objecten inspecteert, zodat de veiligheid in de openbare ruimte gehandhaafd blijft. Als de gemeente dit niet of in onvoldoende mate doet kan zij aansprakelijk gesteld worden voor nalatigheid. Uit wettelijke bepalingen worden geen eisen gesteld aan de beeldkwaliteit van een gebied.
Specifiek beleidskader
In 2014 is gestart met het opstellen van beleids- en beheerplannen voor de gemeente Nissewaard.
De kaders voor het opstellen van beleids- en beheerplannen is vastgelegd in het door de raden van Bernisse en Spijkenisse in oktober 2014 vastgesteld Integraal Beheerplan Openbare Ruimte (IBOR).
In het volgende schema wordt per kapitaalgoed het kader weergegeven welke in het IBOR is vastgesteld. Daarnaast wordt weergegeven welke besteedbare middelen in 2017 zijn ingezet voor het dagelijks en groot onderhoud van het desbetreffende kapitaalgoed.
(bedragen x € 1.000)
Kapitaalgoed | Beleidskader IBOR | Budget na wijziging | Realisatie 2017 | Ruimte 2017 |
Riolering | Voldoen aan de zorgplicht welke is vastgelegd in de wet Milieubeheer en welke is verankerd in het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP). | 1.106 | 959 | 147 |
Wegen | Aan de gebruikers van de openbare ruimte een kwaliteit van verhardingen aanbieden op niveau B conform de CROW normering. | 4.644 | 1.791 | 2.853 |
Civieltechnische kunstwerken (CTK) | De CTK zijn goed onderhouden, werken naar behoren en voldoen aan de veiligheidseisen. | 797 | 335 | 462 |
Openbare verlichting | De gemeente dient zorg te dragen voor een goed werkende openbare verlichting zodat de sociale veiligheid, de verkeersveiligheid en de leefbaarheid daarmee worden gediend. | 1.002 | 819 | 183 |
Water | Voldoen aan de wettelijke watertaken. | 600 | 410 | 190 |
Groen | Het openbaar groen sluit aan op de omgeving en heeft een goed onderhouden uitstraling waarbij gedifferentieerd beheer kan worden toegepast (conform de CROW normen). | 2.924 | 2.744 | 180 |
Spelen | De gemeente wil haar jongere inwoners voldoende uitdagende, afwisselende, duurzame en veilige mogelijkheden bieden om te spelen (veiligheid conform het Warenwetbesluit attractie en speelvoorzieningen) . | 482 | 338 | 144 |
Verkeer | Het in stand houden van de in- en externe bereikbaarheid van de gemeente. Naast bereikbaarheid heeft het bieden van veiligheid prioriteit. | 1.455 | 430 | 1.025 |
Totaal | 13.010 | 7.826 | 5.184 |